Huzursuz bacak sendromu orta ve ileri yaşlarda daha sık görülür. Yaşla birlikte görülme sıklığı ve yakınmaların şiddeti artar. Oluşma mekanizması kesin olarak bilinmemekle birlikte merkezi sinir sisteminden kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu rahatsızlık hissi tam olarak ifade edilemez. Uyluk, bacak ve ayaklarda, hatta bazı hastalarda kollarda ürperme, kaşınma, ağrı, ezilme, yanma, karıncalanma ve kas seyirmesi şeklinde genel tanımlar kullanılarak anlatılmaya çalışılır. Huzursuz bacak sendromlu hastaların yakınmaları, dinlenmek için uzandıklarında veya oturduklarında ortaya çıkar.
Hareketsiz kalınmasıyla ortaya çıkan bu yakınmadan bazı hastalar önleyemedikleri bir hareket etme isteği olarak bahseder. Hastalar bu yakınmalarından kurtulmak için etkilenen bacağı kasarak, sıkarak veya yürüyerek hareket ettirirler. Doğal olarak yaşantımızda en uzun hareketsiz kaldığımız uyku eylemi sırasında yakınmaların şiddeti en yüksektir. Bazı hastalar sık uyanır veya uyuyamazken, bazı hastalar uykuda istemsiz bacak hareketleri yapar.
Hareketli bacak sendromu dediğimiz uyku sırasında istemsiz bacak hareketleri yakınmasının en sık nedenidir. Uyku düzensizliği sonucu günü yorgun geçirirler. Bacaktaki yakınmalar önemsiz gibi görülse de, hastaları yaşamdan zevk alamama noktasına kadar getirebilir. Hastalığın şiddeti zaman içinde değişiklikler gösterebildiği gibi kaybolup sonra yine ortaya çıkabilir.
Huzursuz bacak sendromu tanısı, hastaların yakınmalarını ifadedeki zorluk ve doktorların konudaki deneyimlerinin azlığından zorlukla konur. Aşağıdaki testi cevaplayın, puanınız iki veya üzeri ise huzursuz bacak sendromlu bir kişi olabilirsiniz.
- Otururken veya uzanırken bacaklarınızda tanımlayamadığınız kötü bir his oluyor mu?
- Bu his nedeniyle bacaklarınızı hareket ettirmek zorunda kalıyor musunuz?
- Bacaklarınızı hareket ettirmek bu yakınmalarınızı azaltıyor mu?
- Bu yakınmalarınız günün ilerleyen saatlerinde daha fazla mı oluyor?
- Gündüz uykunuz gelir mi? Kendinizi uykusuz, yorgun hisseder misiniz?
- Uykuda bacaklarınızı veya kollarınızı ritmik olarak hareket ettirdiğiniz söylenir mi?
- Ailenizde huzursuz bacak sendromu tanısı almış kimse var mı?
- Her gün aynı saatte uyanın,
- Gündüz vakti olabildiğince aydınlık ortamlarda bulunun,
- Sabah çalışmaya başlamadan önce biraz yürüyüş yapın (İşe yürüyerek gidebilirsiniz) Günlük yürüyüş süresi ortalama 45 dakikadan kısa olmasın,
- Aldığınız kafeini (kahve, çay, çikolata) kısıtlayın. Günde 2 fincandan fazla kahve içmeyin. Uykuya dalmakta veya sürdürmekte sorununuz varsa kafeini tamamen hayatınızdan çıkarın,
- Mümkün ise sigarayı azaltın, uyku ile ilgili sorununuz varsa sigarayı tamamen bırakmaya çalışın,
- Alkol alımını kısıtlayın. Uyku ile ilgili sorununuz varsa alkollü içeceklerden tamamen uzaklaşın,
- Uykunuz gelirse gündüz vakti kısa süreli uyuyabilirsiniz ama gece uykusuzluk çekiyorsanız gündüz uyumamalısınız,
- Yatak odanızı uyuma ve cinsellik dışında kullanmayın, yatak odanız çalışma ve televizyon odası değildir,
- Yatak odanız ısı, ışık ve gürültü açısından sizi rahat ettirecek şartlarda olmalıdır,
- Uykuya uyanmayı arzu ettiğiniz zamandan 9 saat önce başlayın.
- Uyumadan 1 saat önce günlük aktiviteyi bitirin, 15 dakika boyunca o gün yaşadığınız sıkıntıları, başarıları ve mutlulukları bir kağıda yazın sonra 45 dakika boyunca gevşemeye çalışın, uyarıcı olmayan aktiviteler (kitap okuyun, klasik müzik dinleyin, ılık banyo, meditasyon, 1 bardak ılık ballı süt vb.) yapın. Sonra yatağa girin, gözlerinizi kapatıp uykuya dalmanın keyfini çıkarın,
Yaklaşık 15 dakika süreyle uykuya dalamadıysanız kalkın, başka bir odaya gidin ve uykunuz gelinceye kadar yatağa gitmeyin. Bu durum tekrar edebilir ama mutlaka her gün aynı saatte.
